Vorige week gaf ik – voor de zoveelste keer – training in het identificeren en modelleren van smart use cases. Dit keer bevond ik me in de hippe ruimtes van Meeting Plaza Utrecht, boven het altijd sfeervolle Hoog Catharijne. Tijdens de goed verzorgde lunch werd het onderwerp al snel bepaald door de uiterste houdbaarheidsdatum. Van levensmiddelen, maar meer nog, van requirements.
Stickeren
In de horeca is het al jaren een goed gebruik, het stickeren van levensmiddelen, zo weet ik van televisieprogramma’s als Keuringsdienst Van Waren.. Een eenvoudige sticker vertelt wanneer het product is opengemaakt, en tot wanneer het houdbaar is. Is deze uiterste houdbaarheidsdatum verstreken, dan wordt het product weggegooid, onbruikbaar voor consumptie.
Maar dan. De uiterste houdbaarheidsdatum van requirements? Het onderwerp kwam ter tafel toen een van de cursisten vertelde op dit moment te werken aan de realisatie van een verzameling requirements uit een RFC die inmiddels twee jaar oud is. Twee jaar oude requirements? De kans is groot dat deze requirements inmiddels al behoorlijk beschimmeld zijn; wet- en regelgeving is gewijzigd, en de wensen van de gebruikers zijn ontegenzeggelijk veranderd. Als tijdens een gemiddeld project de requirements al 20-25% wijzigen, hoe vergaat het dan requirements die ergens op een plank liggen te verstoffen?
Requirements en kaas
Welbeschouwd zijn requirements te vergelijken met kaas. Je hebt jonge requirements, net rijp genoeg om te consumeren, jong belegen requirements die eigenlijk al hadden moeten worden gerealiseerd, en dan oude requirements, die opzichtig beginnen te brokkelen. Tenslotte zijn alle ongebruikte requirements overjarig. Wellicht smaakvol, maar ze vallen al uit elkaar op het moment dat ze worden gehanteerd.
En net als kaas die op een plank ligt te rijpen verdienen requirements dezelfde zorgzame aandacht willen ze na een of twee jaar nog consumeerbaar zijn. Ze moeten worden omgedraaid, geevalueerd en verzorgd. Gebeurt dit niet dan verschimmelen ze en moeten ze eenvoudigweg uit de handel worden genomen, ongeschikt voor comsumptie.
Ik denk dan ook dat het een goed idee is ook requirements te stickeren, net als alle andere bederfelijke waar. Wanneer zijn ze aangemaakt, en belangrijker nog, wanneer dienen de requirements gerealiseerd te zijn.
Maar wanneer zijn onze requirements eigenlijk bedorven? Een kritisch agile luisteraar zal wellicht zeggen dat requirements beginnen met rotten zodra ze zijn opgeschreven. Immers, voortschrijdend inzicht begint direct te werken. Wellicht is het goed een standaardtermijn voor bederf te hanteren, zeg een half jaar. En wellicht zijn requirements waarin de user interface speelt sneller bedorven. Die krijgen dan een sticker van drie of vier maanden. En wanneer requirements over hun uiterste houdbaarheidsdatum heen zijn? Gewoon weggooien!
YAGNI
Het is overigens goed mogelijk de uiterste houdbaarheidsdatum te rekken. Hier komt het bekende YAGNI-principe goed van pas. You aren’t gonna need it. Ofwel voorkom in projecten al het werk dat op dit moment nog niet nodig is. Doorvertaald naar requirements komt dit er op neer dat alhoewel het verstandig is aan het begin van een project vast te stellen welke requirements er moeten worden gerealiseerd, alle details van deze requirements pas echt nodig zijn zodra de realisatie ervan aanvang neemt. En dat is pas veel later.
Dit verklaart ook deels het succes van agile, kort-iteratieve projecten. De details (analyse en ontwerp) van een requirement worden pas bepaald zodra deze tijdens een van de iteraties daadwerkelijk wordt gebouwd. Zo wordt voorkomen dat er vroeg in een project veel werk in requirements wordt gestoken die nooit worden gerealiseerd, zoals in watervalprojecten nog wel eens het geval is. En bovendien, wanneer de details bijvoorbeeld pas na een half jaar worden onderzocht, is het voortschrijdend inzicht van dat half jaar automatisch geborgd. Om in de metafoor te blijven, zo zijn requirements altijd vers.
Benieuwd overigens wat de uiterste houdbaarheidsdatum van deze post zal blijken te zijn.